مشکل اصلی طالبان چیست؟ - وبلاگ سروری کیا

به گزارش وبلاگ سروری کیا، مدیر کل آسیای جنوبی وزارت خارجه به بیان نکاتی درباره تحولات افغانستان، خروج نظامیان ناتو و موج نو حملات طالبان پرداخت.

به گزارش وبلاگ سروری کیا، پایگاه موسسه مطالعات راهبردی شرق، سیدرسول موسوی درباره تحرکات تازه نظامی طالبان در خاک افغانستان اظهار کرد: نگاه من به موضوع فرق دارد زیرا معتقدم مسئله اصلی طالبان گرفتن جغرافیا نیست بلکه تلاش برای کسب مشروعیت و شناسایی بین المللی است. من یک ماه پیش به بلخ، ننگرهار، قندهار، هرات و کابل سفر داشتم و این راستا به علت درگیری های نیروهای دولتی با طالبان زمینی و هوایی طی شد. بر اساس اظهارات مردم محلی در منطقه درگیری ننگرهار، طرف مقابل دولت در جنگ، طالبانی بودند که از خارج آمده و طالبان محلی نبودند.

وی با تاکید بر قدرت نظامی طالبان ادامه داد: طالبان برای گرفتن نقاط مختلف افغانستان مسئله ای ندارند. طالبان می توانند بدون نیروی نظامی وارد برخی منطقه ها شوند و اقدامات لازم را انجام دهند. یک ارزیابی میدانی در منطقه ها مختلف حکایت از آن دارد که طالبان برای گرفتن برخی منطقه ها مسئله ای ندارند. این موضوع امری توافقی است یعنی با بزرگان منطقه ها توافق می کنند و ممکن است منطقه ها درگیری، امروز در اختیار دولت و فردا دست طالبان باشد.

تاکتیک جنگی طالبان

مدیر کل آسیای جنوبی وزارت خارجه گفت: یکی از دلایلی که طالبان از جنوب و شرق به سمت شمال در حرکتند این است که ظاهرا در جنوب مسئله ای ندارند. طالبان یک تاکتیک نظامی جالب دارد و می خواهد ارتباط افغانستان با کشورهای همسایه را قطع کند و به همین دلیل عملیاتی در شیرخان بندر، تورغندی، اسلام قلعه و فراه داشتند.

وی افزود: حرکت دیگری که طالبان در بعد نظامی انجام می دهد تسلط بر جاده ها و شریان های اقتصادی است. طالبان علتی نمی بیند که وارد شهرها شود و هزینه برای اداره جامعه پرداخت کند. به همین دلیل بیشتر در خارج از شهرها مستقر می شوند. تاکتیک بعدی طالبان ضربه زدن به منابع انرژی دولتی مانند سوخت و برق است.

شکست قطعی آمریکا در افغانستان

موسوی با اشاره به شکست آمریکا و ناتو در افغانستان و بی نتیجه بودن درخواست از آمریکا برای تتازهنظر در خروج اظهار کرد: آنچه به صورت واقعی اتفاق افتاده این است که نیروهای ائتلاف شکست قطعی خورده اند و این موضوع برگشت ناپذیر است. آمریکایی ها به لحاظ نظامی در افغانستان شکست خورده اند و در حال خارج شدن از این کشورند و هیچ چاره ای جز این ندارند. بی نتیجه بودن سفر مقامات به آمریکا از قبل مشخص بود. البته در این بین توافقاتی بین آمریکا با طالبان وجود دارد و ممکن است در آینده طالبان قبول کند که آمریکا به کمک های خود ادامه دهد. شاید آمریکا به نوعی مشارکت اقتصادی در افغانستان داشته باشد و نفوذ اطلاعاتی و امنیتی آمریکا در افغانستان هم به قوت خود باقی بماند.

طالبان بخشی از مردم افغانستان است

وی درباره رویکرد ایران نسبت به طالبان گفت: ما چه طالبان را قبول داشته باشیم و چه قبول نداشته باشیم، مردم افغانستان خود باید تصمیم بگیرند ولی برای ما مهم است که طالبان می خواهند چه رفتاری با همسایه و مردم خود داشته باشند. ما نباید با پدیده ای به نام طالبان به صورت احساسی برخورد کنیم. طالبان بخشی از مردم افغانستان است. اگر کسی این دو پدیده را از هم جدا کند اشتباه کرده است. اگر اعلام می شود که منطقه های مانند جنوب غرب افغانستان در تصرف طالبان است علت آن حضور 20 ساله آنها در آن منطقه ها و زندگی در آنجاست. در تمام این مدت طالبان دارای زندگی عادی بودند و جنگ خود را هم ادامه می دادند.

مدیر کل آسیای جنوبی وزارت خارجه شرح داد: طالبان جدا از بافت سنتی افغانستان نبوده و همیشه بخشی از جامعه افغانستان بوده است. از اینکه طالبان جزئی از مردم افغانستان است نباید در تحلیل ها خللی ایجاد شود. طالبان قدرت نظامی دارد، آمریکا شکست خورده و دیگر نمی تواند عملیات نظامی علیه طالبان انجام دهد.

مشکل اصلی طالبان مسئله مشروعیت و شناسایی بین المللی است

موسوی با اشاره به موضوع مشروعیت و شناسایی بین المللی در جامعه جهانی افزود: بحثی به نام مشروعیت در نظام بین الملل وجود دارد که اهمیت زیادی دارد. طالبان یک تجربه از دهه 90 میلادی که حکومت و قدرت را در دست گرفت، دارد که در آن زمان نتوانست مشروعیت بین المللی و شناسایی لازم را کسب کند. در آن مقطع تاریخی این ضعف بزرگ طالبان بود. طالبان را فقط امارات متحده، پاکستان و عربستان شناسایی کردند و با اینکه 95 درصد خاک افغانستان را تصاحب کرده بودند اما باز هم شناسایی نشدند. در کنفرانس بن، برهان الدین ربانی رئیس جمهوری وقت افغانستان با آنکه در عمل رئیس جمهوری نبود به جهت مشروعیت و شناسایی که داشت قدرت را به دولت انتقالی به رهبری حامد کرزی منتقل کرد و به نوعی در کنفرانس بن مشروعیت به دولت انتقالی داده شد. اکنون موضوع اصلی مشروعیت است. در برخی رسانه ها به رای کمتر از یک میلیون رئیس جمهوری افغانستان اشاره می شود و باید گفت در حال حاضر تعداد رای مهم نیست. دولت کنونی افغانستان دارای سیستم مشروع است، مورد شناسایی بین المللی، همسایگان و سیستم جهانی قرار گرفته و این موضوع خیلی مهم است. طالبان مورد شناسایی بین المللی قرار نگرفته است در صورتی که به آن نیاز دارد. طالبان دارای قدرت نظامی، کنترل و توانایی است و حتی آمریکایی ها این موضوع را قبول کرده اند اما مسئله اساسی مورد شناسایی قرار گرفتن بین المللی است و دولت کنونی افغانستان به این موضوع توجه ویژه ای دارد.

وی برنامه طالبان را ورای بحث های امروز خواند و ادامه داد: موضوعاتی از قبیل نسل کشی در برنامه طالبان وجود ندارد. در برخی مواقع هم برخی خبرها از این قبیل می شنویم که بیشتر خبرسازی است. ما باید واقعیت ها را تحلیل کنیم و بر اساس آن نظر دهیم. دعوای کنونی بر سر شناسایی بین المللی است. گرفتن سرزمین برای طالبان ممکن است. در مورد مقاومت مردمی باید گفت مردم تا جایی که بتوانند مقاومت می کنند. مردم افغانستان، جامعه جهانی و همسایگان خواهان ادامه جنگ در افغانستان نیستند.

فاکتور تاب آوری دولت افغانستان

مدیر کل آسیای جنوبی وزارت خارجه با تاکید بر لزوم ایجاد یک دولت باثبات در افغانستان گفت: مهم این است که چگونه می شود در این شناسایی، از همکاری بین طالبان (امارت) با جمهوریت، یک ترکیب و سنتزی بیرون بیاید که بتواند ثبات را در افغانستان برقرار کند و مورد شناسایی جامعه بین الملل و همسایگان قرار بگیرد. در اینجا موضوعی تحت نام تاب آوری دولت فعلی مطرح می شود که دولت فعلی به این نتیجه رسیده که می تواند در برابر فشارهای وارده ایستادگی کند. چند شاخص وجود دارد که تا به امروز دولت افغانستان توانسته تاب بیاورد. در بدبینانه ترین حالت در حال حاضر بیش از 50 درصد افغانستان در اختیار طالبان است. در این شرایط وقتی رئیس جمهوری و هیئت همراه او که تماما شخصیت های اصلی و کلیدی قدرت در افغانستان هستند به آمریکا سفر می کنند و بعد هم به افغانستان بازمی گردند و هیچ اتفاقی در کابل رخ نمی دهد، نشان می دهد که همه آکاه هستند که باید سیستمی در کابل بر سر کار باشد که مورد شناسایی قرار گرفته باشد و زور عامل مشروعیت نیست.

در حال حاضر جایگزین مشروع برای دولت افغانستان وجود ندارد

موسوی با اشاره به بحث جایگزینی دولت فعلی افغانستان افزود: همه می دانند در این شرایط جایگزینی مشروع برای دولت کنونی وجود ندارد. اگر جمهوریت سقوط کند و امارت طالبان جایگزین شود، امارت وجهه سیاسی نخواهد داشت. بنابراین امارت نمی تواند در کابل به قدرت برسد. دولت کابل هم می داند دارای جایگزین نیست. بنابراین می بینیم که این اوضاع ادامه پیدا می کند تا زمانی که راهکاری سیاسی برای جانشینی دولت کنونی پیدا شود. اگر اکنون برخی از دولت انتقالی صحبت می کنند یا اینکه بیان می کنند که دولت مقاومت کند برای این است که در این شرایط دولت آلترناتیو شکل گیرد. بنابراین تا زمانی که یک توافق صورت نگیرد همین سیستم در جای خود باقی خواهد ماند و اگر بیان می کنیم که افغانستان راهکار نظامی ندارد به همین دلیل است. سیستم موجود نمی تواند قدرت طالبان را دفع کند. طالبان قدرت لازم را دارد ولی قدرت ایجاد شناسایی برای خود را ندارد. بنابراین هیچ راهی جز توافق بین جمهوریت و امارت وجود ندارد. مسئله ای کنونی این است که طالبان امارتی را می خواهد که در آن همه تصمیم گیری های آن با خودش باشد.

به نظر وی طالبان هم از دولتی همه شمول با حضور تمام اقوام افغانستان صحبت می کنند ولی همه اقوام را در ذیل امارت اسلامی تعریف می کنند در حالی که جامعه افغانستان در پی دولتی همه شمول با مشارکت همه اقوام در خارج از سیستم امارت است. به عبارت دیگر دولتی می خواهد که طالبان معتقد به امارت در آن مشارکت داشته باشند.

مدیر کل آسیای جنوبی وزارت خارجه در خاتمه گفت: آمریکا شکست قطعی خورده است. شکست آمریکا برگشت ناپذیر و طالبان قدرت نظامی قوی در افغانستان دارد. دولت فعلی افغانستان مشروعیت لازم را در جامعه جهانی به نام دولت دارد ولی توانایی مقابله با طالبان را ندارد. طالبان در پی به دست آوردن مشروعیت است و تا زمانی که مشروعیت از طریق دولت مشارکتی و یا توافقنامه صلح برای طالبان ایجاد نشود، این شرایط ادامه خواهد داشت و ادامه این شرایط نه به نفع مردم افغانستان و نه همسایگان است. ایران و دیگر همسایگان باید تلاش کنند تا با صلحی جامع بین دولت و طالبان نظام سیاسی تازهی که مورد توافق و خواسته مردم افغانستان باشد در این کشور ایجاد شود تا از این طریق بتوان نماد مشروعیت را در آنجا ایجاد کرد و نظم و ثبات در افغانستان برقرار شود. البته ایجاد این شرایط کار ساده ای نیست.

310 310