همه چیز درباره دوز سوم واکسن کرونا؛ از گروه های واجد شرایط تا عوارض - وبلاگ سروری کیا

به گزارش وبلاگ سروری کیا، نگرانی در خصوص اینکه سیستم ایمنی بدن پس از گذشت مدتی از واکسیناسیون دوباره در برابر ویروس کوید19 ضعیف گردد باعث شد تا بعضی از کشور ها تصمیم بگیرند دوز سوم (یادآور) واکسن کرونا را در اختیار شهروندان خود قرار دهند. دوز سوم واکسن کوید19، یک دوز اضافی از واکسن کروناست که یاری می نماید قدرت ایمنی به دست آمده از واکسن کوید19 همچنان در برابر این ویروس مهلک حفظ گردد.

دوز سوم واکسن ضروری است یا خیر؟ این پرسش مردم کشور هایی است که آنقدر خوش شانس بودند تا همگی تزریق واکسن کوید19 خود را تکمیل نمایند. با توجه به کرونای دلتا، نوع جهش یافته و بسیار مسری ویروس کوید19 و احتمال اینکه اثر واکسن ها به مرور زمان محو شوند، بعضی از کشور ها از جمله آلمان، پیش از کشور های دیگر تصمیم به تزریق دوز سوم واکسن گرفتند. اکنون بسیاری از کشور های جهان دوز سوم واکسن را هم به شهفرایندان خود ارائه داده اند.

مطالعات نشان داده افرادی که دوز سوم واکسن را دریافت نموده اند، در مقایسه با افرادی که از دوز دوم واکسن شان حداقل 5 ماه گذشته است، 93درصد کمتر در خطر بستری شدن در اثر ابتلا به کوید19 هستند. بعلاوه شدت بیماری و خطر مرگ ناشی از ویروس کرونا در افرادی که دوز سوم واکسن را دریافت نموده اند به ترتیب 92 و 81درصد کمتر خواهد شد.

افراد واجد شرایط دریافت دوز یادآور

افرادی که از دوز دوم واکسن شان حداقل 5 یا 6 ماه گذشته باشد و البته جزو گروه های پرخطر هستند باید دوز سوم واکسن را دریافت نمایند. از این گروه های پرخطر باید به موارد زیر اشاره نمود:

* افراد 50 سال به بالا

* کادر درمان و افرادی که در مراکز مراقبت و بهداشت کار یا زندگی می نمایند

* افراد 16 سال به بالایی که به بیماری های خاص مبتلا هستند یا نقص ایمنی دارند و ممکن است در خطر ابتلا به نوع شدید کرونا قرار گیرند. (معمولا افراد مبتلا به انواع سرطان، ایدز یا افرادی که دارو های خاصی مصرف می نمایند، دچار نقص ایمنی می شوند.)

* افراد 16 سال به بالایی که مراقب اصلی فردی مبتلا به بیماری یا در خطر ابتلا به نوع شدید کوید19 هستند

* زنان باردار

باقی افراد پس از اینکه گروه های پرخطر واکسن یادآور را دریافت کردند و حداقل 5 ماه از واکسن شان گذشته باشد می توانند واکسن یادآور را هم دریافت نمایند.

فایده دوز سوم (یادآور) واکسن کوید19

واکسیناسیون در مرحله اول سلول های ایمنی بسیار زیادی فراوری می نماید و در نتیجه سطح پادتن و مولکول های دیگر افزایش می یابد. اما این فرایند پس از مدتی رو به کاهش گذاشته و از میزان پادتن های موجود در بدن کم می گردد.

البته بخش کمی از لنفوسیت های بی و تی دستگاه ایمنی بدن که دارای حافظه طولانی مدت هستند باقی می مانند تا در صورت مشاهده عامل بیماری زا در آینده از بدن محافظت نمایند.

یکی از ایمنی شناس های دانشگاه واشنگتن می گوید، دوز یادآور واکسن باعث چند برابر شدن لنفوسیت های بی می گردد و میزان پادتن ها را یک بار دیگر علیه عامل بیماری زا بالا می برد.

پس از واکسیناسیون با گذشت زمان از میزان پادتن ها کاسته می گردد، اما با تزریق دوز سوم، تعداد لنفوسیت های بی بیش از گذشته در بدن ایجاد خواهد شد.

این لنفوسیت ها به غدد لنفاوی می فرایند و در آنجا جهش یافته و پادتن ها را در برابر عامل بیماری زای کوید19 قوی تر می نمایند و بدن در برابر بیماری کرونا از مصونیت بیشتری برخوردار می گردد.

میزان لنفوسیت های بی در افرادی که واکسن یادآور کوید19 را دریافت نموده اند، بسیار بیشتر از افرادی است که دوز سوم را نزده اند.

فرق دوز سوم (یادآور) با دوز اضافی

بعضی افراد دوز یادآور را با دوز اضافی واکسن اشتباه می گیرند. دوز یادآور واکسن زمانی به فرد داده می گردد که تمام دوز های واکسن خود را زده باشد، ولی به مرور زمان قدرت بدن در برابر ویروس کرونا کم شده باشد.

اما دوز اضافی واکسن به افرادی تزریق می گردد که به نقص ایمنی ضعیف تا بسیار شدید مبتلا هستند. این دوز اضافی پاسخ سیستم ایمنی بدن فرد را در برابر ویروس کرونا بهتر می نماید. این افراد هم پس از گذشت 6 ماه می توانند دوز یادآور واکسن را دریافت نمایند.

بنابر آنالیز های محققان چینی تزریق دوز سوم واکسن سینوفارم می تواند سطح پادتن های بدن را که از میزان آن چند ماه بعد از تزریق دوز دوم واکسن کاسته می گردد، دوباره افزایش داده و سیستم ایمنی بدن را در برابر ویروس کرونا قوی می نماید. بعلاوه دستگاه ایمنی بدن در برابر ویروس کرونا بهتر عمل می نماید.

در آنالیز ها تعیین شده که 5 ماه بعد از دریافت دوز دوم واکسن سینوفارم از ایمنی آن تا 70درصد کاسته می گردد، اما یک هفته پس از دریافت دوز سوم این واکسن، میزان پادتن های بدن 7،2 برابر می گردد.

محققان روسی اعلام کردند واکسن تک دوزی اسپوتنیک لایت به تن هایی کافی است و می توان از این واکسن در برابر کرونای دلتا هم 70درصد کارایی دارد. از توان و ایمنی بخشی این واکسن هم مانند واکسن های دیگر پس از 5 ماه کاسته می گردد و به دوز یادآور احتیاج هست.

این محققان در آنالیز ها واکسن های موجود دیگر به این نتیجه رسیدند که از واکسن اسپوتنیک لایت می توان به عنوان دوز یادآور تمام واکسن های دیگر کوید19 استفاده کرد.

ضمناً افرادی که از واکسن های اسپوتنیک وی، اولین واکسن به ثبت رسیده روسی استفاده کردند هم می توانند دوز سوم این واکسن را هم حداقل 6 ماه بعد دریافت نمایند.

افرادی که واکسن آسترازنکا دریافت نموده اند، برای دوز سوم بهتر است آسترازنکا دریافت نمایند یا از واکسنی که از نوع واکسن های وکتور ویروسی هستند استفاده نمایند. البته اگر افرادی پس از دریافت آسترازنکا دچار حساسیت شدند، می توانند با نظر پزشک از واکسن یادآور دیگری استفاده نمایند.

عوارض جانبی دوز یادآور

عوارض جانبی دوز سوم واکسن های کوید19 مانند عوارضی است که بعضی از افراد هنگام دریافت دوز های قبلی این واکسن مبتلا شده بودند.

این عوارض موقتی است که می توان به درد و تورم در محل تزریق، تب، بدن درد، سردرد و احساس خستگی یک یا دو روزه اشاره نمود. البته در بعضی موارد تب ولرز و تورم غدد لنفاوی هم گزارش شده است.

بروز این علایم به معنای ابتلا به کوید19 نیست، بلکه نشان می دهد سیستم ایمنی بدن به واکسن واکنش نشان داده و خود را برای مقابله با ویروس کرونا آماده می نماید.

البته اگر فردی گرفتار عوارضی شدید مانند درد در قفسه سینه تنگی نفسو تپش شدید قلب شد باید به مراکز درمانی مراجعه کند. بعلاوه اگر فردی هنگام دوز های قبلی واکسن کوید19 دچار عوارض جانبی شدیدی شده بود باید پیش از دریافت دوز سوم واکسن، پزشک را در جریان بگذارد.

منابع:nature و reuters و wionews